1.Տեղափոխելով լուցկու մեկ հատիկ` ստացի՛ր ճիշտ հավասարություն:

5+5-9=1

2.Երկու թվերի տարբերությունը 90 է, դրանցից մեկը 4 անգամ մեծ է մյուսից։ Գտի՛ր այդ թվերը։

120;30

3. Գտի՛ր այն բնական թվերի քանակը, որոնք 8-ի բաժանելիս քանորդում և մնացորդում նույն թիվն է ստացվում։

9,18,27,36,45,54,63:

4. Վեց հատ երեքի և թվաբանական գործողությունների միջոցով ինչպես ստանալ ամենափոքր քառանիշ թիվը:

333×3+3:3=1000

5. Տրված 6 քարտերը դասավորիր այնպես, որ ստանաս 5-ի պատիկ հնարավոր ամենամեծ թիվը, որի հազարավորների կարգում գրված թվանշանը 2 անգամ մեծ է տասնավորների կարգում գրված թվանշանից։

9.89,107,43,2,5:

Պարապունք 75

Այն սովորողները, ովքեր դեռ չեն տեղադրել իրենց աշխատանքներն այս աղյուսակում, խնդրում եմ լրացնեն:

2. Առաջադրանքներ գրքից, բոլոր համարներից կատարել միայն ա,բ, գ, դ, դ-ն:

536.

ա) -3/4

բ) -1/6

գ) -2/6=(-1/3)

դ) -1/8

537.

ա) -15/10=(-3/2)

բ) -24/24=(-1/1)

գ) -9/6=(-3/2)

դ) -33/24=(-11/8)

538.

ա) -1/18

բ) 5/30=1/6

գ) -18/30=-3/5

դ) 11/72

566.
ա) -1/4

բ) -1/6

գ) 2/15

դ) -1/21

567.

ա) -96/1

բ) 275/2

գ) -2664/36=(-74/1)

դ) -1/140

Աշխատանք GEOGEBRA ծրագրով:
Թվային առանցիք վրա նշի՛ր երկու կետ, նշի՛ր այդ կետերի կոորդինատները, այդ կետերի հեռավորությունը, այդ կետերը միացնող հատվածի միւնակետը:

A(-7), B(4)

Այս կետերի հեռավորությունը 11 միավոր է:

Այս թվերի միջնակետը կնշանակենք C-ով, քանի որ -7+4=(-3), իսկ -3:2=-2(-1.5)
այսինքն C(-2):

Միջին Թվաբանական

Առարկա	սեպտեմբեր /գնահական	հոկտեմբեր /գնահատան	նոյեմբեր գնահատական	դեկտեմբեր /գնահատական	միջին թվաբանական
Մայրենի	8	8	7	8	9
Մաթեմ	8	8	8	9	8
Պատմություն	8	8	8	8	8
Բնագիտություն	7	7	8	8	8
Անգլերեն	7	7	9	8	8

Պարապունք 72

Պարապմունք 72.
Ֆլեշմոբի խնդիրների քննարկում

1.Լուծելով թվաբանական ռեբուսը, նշի՛ր Ա, Բ, Գ տառերի փոխարեն թաքնված թվանշանները: ԱԲ+ԲԳ+ԳԱ=ԱԲԳ
19+98+81=198

2. Հաշվի՛ր պատկերի մակերեսը:

30×15=450
10×10=100
100:2=50
450+50+100=600

3.Արշավի վեց մասնակիցներից քանի՞ ձևով կարող ենք ընտրել 1 առաջապահ և 1 հետապահ:
30
4. 8Փուչիկ գնելու դեպքում Կարենին 200 դրամ պակասում է, իսկ 5 փուչիկ գնելու դեպքում` 1000 դրամ ավելանում է։ Որքա՞ն պետք է վճարել 6 այդպիսի փուչիկի համար։
400×6=2400
5. .Հաշվի՛ր

(–21) + (+8)=-13
–23 + (–14)=-37       
32 + (–41)=-11    
–29 + 27=-2   
34–(–7)=-27     
29 – (–11)=18
–70 – (–14)=-84     
–17 – (–34)=-53      
–52 – (–2)=-54      
(–43 – 14) – 32=-89 
(–18 + 6) – 39=-45

Խնդիրներ կենգուրուից (լրացուցիչ)

1.C
2.c
3.a

Պարապմունք 71

1.Գրիր ռացիոնալ թվեր( հինգ հատ), գտիր յուրաքանչյուրի բացարձակ արժեքը հակադիրը: օրինակ՝
9/6=-9/6,-10/25=10/25,75/16=-75,/16,-8/1=8/1,9/5=-9/5
բացարձակ արժեքը՝|-½|=½
hակադիրը՝ +½

2 Միավոր

2. Համեմատիր՝
-6 > -10
1/25 > 1/50
|-2/11| = |2/11|
-1.5/16 < -1.⅝
-7 <  7.½
10.⅔ < 11.⅔

6 միավոր

3.Կատարիր գործողությունը
45/51+1/51=46/51
-½+(-1/2)=-1
-⅙+2/6=1/6
-2/3×3/2=-1
¼+⅛=3/8
2.⅕+10.1/4=12.9/20
1.3/7:2/7=5
+25/27x(-9/10)=5/6
46:(-1/2)=-92

9 միավոր

4. Լուծիր խնդիրը՝
Ապրանքն արժեր 5000 դրամ: Նրա գինը բարձրացավ  20%-ով: Քանի՞ դրամով բարձրացավ գինը:

5000:100×20=1000

1 միավոր է

5. Ամբողջ թվերի և ռացիոնալ թվերի զույգի համար ստուգե՛ք գումարման տեղափոխական

օրենքի ճշտությունը.
տես օրինակը՝
+2/21   > -6/21
+2/21+(-6/21)=-4/21
-6/21+(+2/21)=-4/21

ա) –9, –1,

-1 + (-9) = -10
բ) +8/11  –10/11,

-10/11 + (+8/11)=-2/11
գ) –13/25, +14/25,

14/25 + (-13/25)=-27/25
դ) +8, 0,

0 + 8 = +8

Պարապմունք 70

1. 2, 3, 5, 7 թվանշաններով, առանց դրանք կրկնելու, գրեք բոլոր քառանիշ թվերը, որոնք բաժանվում են 2-ի:
6

2. Կրճատեք կոտորակը.
 ա) 75/100-3/4, բ) -42/63-(-2/3),
գ) 56/60-14/15, դ)-8/420-(-2/105)
ե) 72/24-3, զ) 75/25-3, է) -35/42-(-5/6)

3.Ծախսել են 750 դրամ, որը սկզբնական գումարի 1/6 -ն է: Գտեք սկզբնական գումարը:
750*6=4500

4. Օգտվելով գումարման օրենքներից՝ հաշվեք հարմար եղանակով:
 ա) 13/21 + (15/21 + 12/21)=40/21
բ) (21/35 + 7/35 )+ 23/35=51/35
գ) 190/601 + (370/601 + 10/601)=570/601
 դ) -37/41 + (17/41 + 20/41)=0

5. Գտեք երկու կոտորակ, որոնց տարբերությունը լինի.
ա) 1/8= 7/8-6/8
բ) 3 /10= 10/10-7/10
գ) 5/9= 9/9-4/9
դ) 5/7=8/7-3/7

6.Ճի՞շտ է արդյոք հավասարությունը:
ա) 1/2 · 1/3  = 1/3 · 1/2,
 բ) 1/4 · 2 /3 · 3 /7  = 3 /7 · 1 /4 · 2/ 3
գ) 2/3 · ( 1 /5  +  3 /4 ) = 2/ 3 · 1 /5  +  2 /3 · 3 /4 ,
դ) ( 1/ 2  +  1 /4 ) · 8 = 1 /2 · 8 +  1/ 4 · 8
Բոլորը ճիշտ են։

7. Հաշվիր հարմար եղանակով, տե՛ս օրինակը

ա) 48 · 5 /17 + 48 · 12 /17 = 48 · (5/17+12/17) = 48·17/17=48
բ) 55 · 7 /11 − 55 · 6 /11=5
գ) 11 /13 · 11 /15 +  11 /13 · 2/ 15=143/195
դ) 12/ 19 · 23 /15 − 12/ 19 · 4 /15=228/285
ե) 22 /21 · 5/ 14 +  20 /21 · 5 /14=210/294
զ) 47 /11 · 1 /2  − 25/ 11 · 1 /2=47/22-25/22=1

Պարապունք 69

Իրար հաջորդող ո՞ր բնական թվերի միջև է գտնվում կոտորակը.

ա)2.1/4= 2 և 3 , բ)1.5/6=1 և 2, գ)17.1/3=17 և 18 , դ)99.12/13= 99 և 100

2.Քառակուսու կողմը 22.¼ սմ է, գտեք քառակուսու պարագիծը:

22.¼ =89
3. Որոշե՛ք ուղղանկյան մակերեսը, որի չափումներն են՝

ա) 14.1/5սմ=71/5,  10սմ

S=71/5×10=710/5=142

բ)25.1/2=51/2 սմ, 2.1/4սմ

S=51/2×9/4=459/8

4. Ո՞ր թիվը պետք է գումարել՝

ա) 5.4/9-ին, որպեսզի ստացվի 15.4/9
15.4/9-5.4/9=10

բ) –3-ին, որպեսզի ստացվի –17=-14
-17—3=-14

5.Կատարեք հանումը՝

ա) (20 3/10)-(-8 1/4)=203/10+33/4=439/20

բ) + 14 7/9 — (-28 8/9)=42.15/9

գ)+11/100 — (-10.1/5)=+11/100+51/5=1020/100=102/10

6. Կատարեք գործողությունը՝
(9/100+7/10)x100/79=79/100×100/79=7900/7900=1

7. Օրվա գլուխկոտրուկը՝
Գտնելով օրինաչափությունը, նշի՛ր հաջորդ կոտորակը. 2/3, 5/7, 11/13, 17/19, 23/29

Կոտորակները կազմված են պարզ թվերից

Պարապմունք 68

Թեմա՝ Ռացիոալ թվերի գործողությունների օրենքները
Կարդա դասը.

Երբ մենք ասում ենք, օրինակ, որ բնական թվերի համար տեղի ունի բազմապատկման տեղափոխական օրենքը, նկատի ունենք, այս

a ⋅ b = b ⋅ a,
օրինակ՝  3 ⋅  6 = 6 ⋅ 3

այս հավասարությունը ճիշտ է ցանկացած a և b բնական թվերի համար։

Եթե a և b թվերը բնական թվեր չեն, այլ կոտորակներ են, ապա այդ հավասարությունը դարձյալ ճիշտ է, բայց արդեն կոտորակների բազմապատկման տեղափոխական

օրենքի համաձայն։
Օրիանակ՝
¼ ⋅1/5=1/20
1/5⋅1/4=1/20

Իրականում այդ օրենքը, ինչպես և թվաբանական գործողությունների մյուս բոլոր օրենքները ճիշտ են նաև ռացիոնալ թվերի համար:

Այսինքն՝ եթե a-ն, b-ն, c-ն ռացիոնալ թվեր են, ապա

1. a+ b = b + a.
2. a ⋅ b = b ⋅ a.
3. (a + b) + c = a + (b + c).

4. (a ⋅ b) ⋅ c = a ⋅ (b ⋅ c).
5. (a + b) ⋅ c = a ⋅ c + b ⋅ c

Քանի որ սովորական կոտորակներով և ռացիոնալ թվերով գործողությունները կատարվում են նույն բանաձևերի հիման վրա, դրա համար էլ թվաբանական օրենքները ճիշտ են նաև ռացիոնալ թվերի համար։

Առաջադրանքներ կրկնության համար
1. Գտե՛ք տրված թվերի հակադիր թիվը.
0,  -1.⅔,  -5,  +6,  -12.½,  +¾,  -56.⅛,  -10
0, 1.2/3, 5, -6. 12.1/2 -3/4 56.1/8, 10

2. Նշիր տրված թվերի բացարձակ արժեքները.
0,  -1.⅔,  -5,  +6,  -12.½,  +¾,  -56.⅛,  -10
0, 1.2/3, 5, 6, 12.1/2, 3/4, 56.1/8 10

3.Թվերը դասավարոիր աճման կարգով: Այնուհետև նշիր ամենամեծ և ամենափոքր թվերը.
0,  -1.⅔,  -5,  +6,  -12.½,  +¾,  -56.⅛,  -10
-56.1/8, -12․1/2, -10, -5, -1․2/3, 0, 3/4, +6։

4.Ամենափոքր երկնիշ ամբողջ թվից հանե՛ք ամենամեծ եռանիշ ամբողջ թիվը:

-10-999=-1009

5.Կատարիր գործողությունը.
–12x(-5)=60
-34+4=-30
+21-1-11=9
-36+3+33=0
0x12=0
-121:(-11)=11
+144:(1/2)=288
-65x(-2)=130
+125-(-125)=500

Առաջադրանքներ նոր դասից՝
6. Գրեք երկու ռացիոնալ թվեր, այնուհետև ստուգեք գումարման և բազմապատկման տեղափոխական օրենքները այդ թվերի համար:

10×4=40 4×10=40 1514+244=1758 244+1514=1758

7. Համոզվե՛ք, որ ռացիոնալ թվերի տրված զույգի համար գումարման, բազմապատկման տեղափոխական օրենքները ճիշտ են.
Օրինակ՝ 4/7 և 1/7
4/7+1/7=5/7
1/7+4/7=5/7
4/7×1/7=4/49
1/7×4/7=4/49

ա)1/5 և ⅗ ճիշտ է
բ)12 և 36 ճիշտ է
գ)-1/18 և 11/18 ճիշտ է
դ)2.1/3  և 10. ⅙ճիշտ է

Oրվա գլուխկոտրուկը:
Ինչի՞ է հավասար նկարում բերված պատկերի պարագիծը, եթե բոլոր հարևան կողմերը միմյանց ուղղահայաց են:

Պարապունք 67

Թեմա՝ Կամայական նշանի խառը թվեր
Հիշենք դրական անկանոն կոտորակմերը գրվում են խառը թվի տեսքով:
Օրինակ՝
15/4=3. ¾

Դրական խառը թվի առջև եթե ավելացնենք + նշանը, ապա կստացվի նույն թիվը, քանի որ այդ թվին համապատասխան անկանոն կոտորոկը չի  փոխվում:

Դրական խառը թվի առջև դնելով  – նշան, մենք համարում ենք այդ թիվը բացասական խառը թիվ, որը տրված խառը թվի համապատասխան անկանոն կոտորակի հակադիր կոտորակն է:

Օրինակ՝ -15/4=-3/3/4
իսկ -3.1/4 և +3.¼  թվերը հակադիր են:

Դիտարկենք կամայական նշանով խառը թվերի հետ գործողության օրինակներ

Առաջադրանքներ՝

1. Գրիր դրական և բացասական   խառը թվեր (հինգ օրինակ): 1․1/4,2․5/8,1․1/5,3․3/4,5․5․7,

5․-7/9,-10․10/21,-3․5/6,1,-4․4/5,-9․9․10
2.  Գրիր դրական խառը թվեր, դարձրու անկանոն կոտորակ  (հինգ օրինակ):1․1/4=5/4, 3/1/7=22/7, 6.2/3=20/3, 3.2/7=23/7 4.1/2=9/2
3. Գրիր բացասական խառը թվեր, դարձրու անկանոն կոտորակ  (հինգ օրինակ):

-10.2/7=72/7 -11.2/8=90/8
4. Կատարիր գործողությունը:
-1.1/2×2/3=-1
-3.1/4+(-1.1/4)=-4.1/2
+2.⅗:(-2.1/3)=-39/35
-1.1/9+(+10.2/9)
-1/56:1/112
+34.½:(-1.¼)
-12.½+(-10.½)
4.2/7+12.1/14
6.12/25-(-4.1/50)
10.11/14+(-1.2/7)
-23.⅕:1.⅖
-30.¼-(+34.3/4)

5. Բեռը տեղափոխելու համար անհրաժեշտ է 15 մեքենա՝ յուրաքանչյուրը 6.1/2տ բեռնատարողությամբ։ Նույն բեռը տեղափոխելու համար 2.1/2տ բեռնատարողությամբ քանի՞ մեքենա անհրաժեշտ

կլինի։

6. Ապրանքի գինը  46000 դրամ է, այն 15 %-ով բարձրացնելուց հետո որքանով (արտահայտված դրամով) կթանկանա ապրանքը:

Օրվա գլուխկոտրուկը՝
Տեղաշարժիր լուցկու 3 հատիկներն այնպես, որ ձկնիկը հակառակ ուղղությամբ լողա։

Պարապունք 66

Հարցերի քննարկում, բանավոր հաշվարկ:
Թեմա՝ Ռացիոնալ թվերի բազմապատկումը և բաժանումը:
Առաջադրանքներ

567․48։(-1/2)=-96/1

-55:(-2/5)=-275/2=-34/2=-17/2

568․-3/5 x (-2/3)=+6/15

2/3 x 5/-7=10/-21

-3/5 x (-2/3)=-6/15=+2/3

-15/16 x (-48/25)=-720/400=15/25

602.-1/3 x(-1)=+1/3

-1×3/5=-9

-3 1/5 x(-1)
Oրվա գլուխկոտրուկը՝
Նկարում լուցկիներով պատկերված է եղջերու։ 2 լուցկու հատիկ տեղաշարժիր այնպես, որ եղջերուն հակառակ կողմ նայի:։

Լրացուցիչ: Ովքեր դեռ խնդիր չեն ուղարկել ֆլեշմոբի համար, խնդրում եմ ուղարկեք: